TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Başkanı, AK Parti Adana Milletvekili Prof. Dr. Necdet Ünüvar, hükümetin, daha huzurlu bir toplum için bağımlılıkla mücadeleye yıllardır büyük önem verdiğini söyledi.
Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilimleri Üniversitesi öncülüğünde, Etlik Zübeyde Hanım Sağlık Uygulama Araştırma Merkezi tarafından düzenlenen “Bağımlılıktan Kurtul, Sağlıklı Yaşa” konulu sempozyumda konuşan Ünüvar, bağımlılığın, günümüzün en önemli problemlerinden biri olduğunu ifade etti.
Ünüvar, Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Elif Güler Kazancı ile çok sayıda akademisyenin katıldığı sempozyumda, “Artık devir değişiyor. İnsan ve insanlık gelişiyor. Hayatımız kolaylaşıyor. Bizler adeta daha steril bir hayatımız olsun istiyoruz. Ancak hayat öyle değil. Hayatın bu kadar kolaylaştırıcı unsurlarla bezendiği bir çağda, yaşadığımız en küçük zorlukta o zorluklardan kaçmaya çalışıyoruz. Adeta hayatımız kolaylaşıyor ama bizim direncimiz azalıyor. Ve hayatımızı kolaylaştıran şeyler bizi kısa zamanda kendine bağımlı yapabiliyor” ifadelerini kullandı.
Bağımlılığın günümüzde çok geniş bir kapsamı olduğunun altını çizen Ünüvar, şöyle devam etti:
“Eskiden ‘bağımlılık’ dediğimizde akla sadece uyuşturucu gelirdi. Sigara bile akla gelmezdi. Ama şimdi karşımıza başka bağımlılık unsurları geliyor. Çünkü yaşadığımız süreç, bizi kendisine tutsak edecek yeni ürünler üretiyor. Bunlardan biri de teknoloji. Hepimizin evinde, cebinde bir akıllı cihaz var. Çocuklarımızın elinde var. O olmadığı zaman kendimizi eksik hissediyoruz. Çünkü gideceğimiz filmi, otobüs veya uçak biletini, başka birçok organizasyonu internet üzerinden ve akıllı cihazlar vasıtasıyla yapıyoruz. Bu bir müddet sonra önü alınamaz bir bağımlılığın da önünü açıyor. Ve karşımıza teknoloji bağımlılığı geliyor. Bunun yanında yine kumar ve alışveriş gibi davranışsal bağımlılıklar var. Bağımlılık çok yönlü ve çok kapsamlı bir kavram.”
“ERDOĞAN, BAĞIMLILIKLA MÜCADELEYİ KENDİSİNE ŞİAR EDİNMİŞ BİR LİDER”
AK Parti hükümetlerinin, 2002 yılından bu yana özellikle madde bağımlılığına karşı çok yoğun uğraşlar verdiğini kaydeden Ünüvar, “Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan o dönem başbakandı. Sayın Erdoğan, madde bağımlılığıyla mücadeleyi kendisi için şiar edindi. 2012 yılına geldiğimizde Dünya Sağlık Örgütü Direktörü Türkiye’ye gelip, Yeşilay’ın bir programında Sayın Erdoğan’a ‘Tütünle dünyada en iyi mücadele eden ülke’ ödülünü verdi. ‘Mpower’ dediğimiz Tütün Kontrol Çerçeve Sözleşmesi’nde zikredilen 6 kriterin 6’sını da yerine getiren tek ülke Türkiye’ydi. 6 kriterin 4’ünü yerine getiren bizden başka iki ülke daha vardı. Tütünle bu kadar başarılı mücadele etmiş bir ülkeyiz” diye konuştu.
“TÜTÜN, UYUŞTURUCU BAĞIMLILIĞININ AVLU KAPISI”
Tütünle doğal uyuşturucu arasında yakın bir ilişki olduğunu, tütün kullanımının adeta uyuşturucu bağımlılığının avlu kapısı gibi görüldüğünü dile getiren Ünüvar, “Dolayısıyla sigara ile mücadele ettiğiniz zaman aynı zamanda uyuşturucu ile de mücadele etmiş oluyorsunuz” dedi.
“BAĞIMLILIK İLE MÜCADELE YÜKSEK KURULU KURULDU”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yaklaşık 2 ay önce sözcüsü vasıtasıyla bağımlılıkla yoğun bir mücadele içerisine girilmesi için ilgililere yeni bir talimat verdiğine işaret eden Prof. Dr. Necdet Ünüvar, şöyle devam etti:
“Bugün burada bulunan hocalarımızla birlikte 2014’te bir uyuşturucuyla mücadele acil eylem planı yapmıştık. 8 bakanlık o zaman acil eylem planı içerisindeydi. Hükümetimiz 15 gün önce Sayın Başbakanımız Binali Yıldırım’ın imzasıyla bir genelge yayımladı. O genelge ile Bağımlılık ile Mücadele Yüksek Kurulu oluşturuldu. 8 olan bakanlık sayısı 11’e çıktı. Sadece uyuşturucuyu değil; tütün, alkol, teknoloji, kumar ve diğer davranışsal bağımlılıkları içerisine alan 4 ayrı alt başlık oluşturuldu. Bütün bunlarla mücadele aslında toplumu daha huzurlu yapma adına atılan adımlar. Ama toplumu daha huzurlu yapma adına atılan adımlar, sadece kanuni düzenlemelerden ibaret olmamalı. Toplumu, aileyi, kanaat önderlerini, öğretmenleri, imamları, doktorları bu konunun içerisine katmadığımız takdirde takdir edersiniz ki başarı her zaman daha az olacaktır. Bunun için toplumda adeta bir bağımlılıkla mücadele ekseni oluşturmak durumundayız. Hükümetimizin tek çabası budur.”
“HAMİLEYKEN MADDE KULLANIMI TÜM ÜLKELERDE TAHMİN EDİLENDEN DAHA YAYGIN”
Etlik Zübeyde Hanım Sağlık Uygulama Araştırma Merkezi Yöneticisi Doç. Dr. Özlem Moraloğlu Tekin de bağımlılığı; alışkanlıktan öte, “kişinin bir şeyi kendisine zarar vermesine rağmen kullanmaya devam etmesi” olarak tanımladı.
Bağımlılığın birçok çeşidi olduğunu, bunlardan en yaygınlarının tütün, alkol, uyuşturucu, internet, uçucu madde, kumar ve kafein bağımlılığı olduğunu ifade eden Tekin, “Merakla başlayan bağımlılık hali, madde kullanmayı bırakmak istedikten veya bıraktıktan sonra dahi yoksunluk belirtileriyle veya uyarıcılar nedeniyle tekrar başlayabilir. Bu konuda hem uzman hem de aile desteğine ihtiyaç vardır. Yaş, cinsiyet, ailesel faktörler, çevre, genetik, davranış bozuklukları, kişilik özellikleri, ekonomik sorunlar, işsizlik kişinin bir maddeye veya nesneye bağımlı olmasını etkileyen risk faktörleridir” dedi.
Madde kullanımının daha çok erkek cinsiyetin problemi gibi görünse de yapılan son çalışmalarda kadın erkek arasındaki madde kullanım sıklığının giderek daraldığının görüldüğünü dile getiren Tekin, şöyle devam etti:
“Gebelerde madde kullanımı son üç dekatta daha fazla artmış olup, bu durumun tahminen Amerika’da yılda yaklaşık 225 bin yenidoğanı etkilediği düşünülmektedir. Ülkemizde hamilelik öncesinde veya hamile iken uyuşturucu madde kullanım oranı net olarak bilinmemektedir ancak tüm ülkelerde tahmin edilenden daha yaygın olduğu sanılmaktadır.”
Açılış konuşmalarının ardından bilimsel programa geçildi. Bu bölümde Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, “Bağımlılık Nedir, Nasıl Önlenir, Nasıl Tedavi Edilir?”; Doç. Dr. Tijen Şengezer “Sigara Bağımlılığının Önlenmesi ve Tedavisi”; Prof. Dr. Berna Dilbaz, “Gebelikte Bağımlılığın Anne ve Fetus Sağlığına Etkileri” ve Doç. Dr. Ayşen Sumru Kavurt, “Gebelikte Bağımlılığın Yenidoğan Üzerine Etkileri” konularında sunum yaptı.
Sempozyumun sonunda Ünüvar ve akademisyenler katılımcıların sorularına cevap verdi.