.jpg)
Suriye’de 6 yılı geride bırakan iç savaşın neden olduğu insani trajedinin yükünü büyük ölçüde Türkiye sırtladı. Türkiye’de geçici koruma statasüne bulunan Suriyelilerin sayısı, bayram öncesindeki resmi verilere göre 3 milyon 49 bin 879 kişiye çıktı.
Avrupa Birliği (AB) geçen yıl imzalanan birebir formülüne dayalı anlaşmada 72 bin kişinin alımı taahhüdüne rağmen ancak geçici koruma altındaki 6 bin 645 Suriyeli’yi 14 üye ülkeye yerleştirdi. Suriye’deki güç savaşında en önemli aktör olma çabası içindeki ABD ise 2016’da BM tarafından belirlenen 8 bin kişilik yerleştirme kotasına rağmen tek bir mülteciyi bile almadı.
En başta Türkiye
Suriye’de 2011’de başlayan iç savaş, giderek şiddetlenerek insani bir trajediye dönüştü. Sahip olduğu enerji kaynakları ve jeopolitik konumu nedeniyle Suriye’deki güç dengeleri içinde etkin olma çabasında olan ABD, AB ve diğer batı ülkeleri ise aynı hassasiyeti yaşanan insani trajedinin yaralarının sarılması konusunda göstermekten uzak kaldı. Suriye’deki iç savaşın insani yükünü sırtlanan ülkelerin başında Türkiye yer alıyor.
Suriyeli mülteci sorununun kurumlar arasında yükünü sırtlananlar içinde de Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ve özerk hayır kurumu Türk Kızılayı’nın yanı sıra ‘çiçeği burnunda’ kurumlardan biri olan Göç İdaresi Genel Müdürlüğü öne çıkıyor.
Biyometrik kayıt
İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün bayram öncesi hafta içindeki son kayıtlarına göre; biyometrik verileri kayıt altına alınan Türkiye’deki Suriyeli sayısı 3 milyon 49 bin 879 kişi olarak tespit edildi. Bunların 246 bin 720’si 10 ildeki 23 geçici barınma merkezlerinde yaşıyor. Barınma merkezlerinin bulunduğu iller; Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis, Kahramanmaraş, Mardin, Hatay, Adana, adıyaman, Osmaniye ve Malatya olarak sıralanıyor.
Barınma merkezleri dışında Türkiye geneline dağılan Suriyeli sayısı ise 2 milyon 803 bin 159. Bu Suriyeliler, geçici koruma statüsü kapsamında Türkiye’de bulunuyor. Suriye’de iç savaşın başlamasının ardından 2012’de Türkiye’ye sığınan 14 bin 237 Suriyeli geçici koruma kapsamına alınmıştı. Geçici koruma statüsü verilen Suriyelilerin sayısı 2013’te 224 bin 655’e, 2014’te bir milyon 519 bin 286’a, 2015’te 2 milyon 503 bin 549’a, 2016’da 2 milyon 834 bin 441’e çıktı. Bu rakam bu yıl içinde 3 milyonu geçti. Bu tablo da Türkiye’nin son 5 yıl içinde nasıl büyük boyutta bir düzensiz göç ile karşı karşıya kaldığını gösteriyor.
ABD, 2016’da mülteci almadı
Türkiye’de geçici koruma altındaki Suriyeli sayısı her yıl artarken, batılı ülkelerin zaten minimum seviyede olan sayıdaki mülteci yerleştirme kotalarını bile doldurmadıkları da istatistiklere yansıdı.
ABD; 2014’te 855, 2015’te bin 824 mülteciyi alırken, 2016’da hiç mülteci almadı. 2016 yılı altı ülkenin yerleştirme kotası 15 bin 100 kişi iken, sadece 4 bin 120 mülteci yerleştirmesi yapıldı. Birleşmiş Milletler (BM) Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin belirlediği kotalar çerçevesinde ortaya çıkan uluslararası duyarsızlığın yanı sıra AB de, Türkiye ile yapılan ikili anlaşmalara rağmen insani drama duyarsız kaldı. AB ile birebir formülüne dayalı anlaşma, Nisan 2016 itibariyle uygulanmaya başlandı.
AB ile Türkiye arasında birebir formülü kapsamında AB ülkelerine çıkış yapan Suriyelilerin sayısının düşük kalması dikkat çekti.
‘Türkiye’nin çabalarına yer verilmiyor’
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’nin (AKPM) çok sayıda üyesi, göç ve sığınmacılar konulu raporun görüşmeleri sırasında sığınmacı ve göçmenler konusunda Avrupalı ülkelerin tavrını eleştirdi ve Türkiye gibi bazı ülkelerin çabalarının görmezden gelindiğini vurguladı. Ak Parti İstanbul milletvekili ve AKPM Türk delegasyonu üyesi Serap Yaşar, Genel Kurul’da yaptığı konuşmada, “Kilis kentimiz nüfusunun 3 katı mülteciyi barındırıyor.
Türkiye’nin çabalarına yeteri kadar yer verilmiyor. Mesela Türkiye’yi ziyaret etmeden bir rapor hazırlanması eksikliktir. Raporu eksik kabul ediyoruz” dedi. Ak Parti Mardin milletvekili Orhan Miroğlu da çok sayıda Avrupa ülkesinin tarihine ve değerlerine yakışır tavır sergilemediği değerlendirmesinde bulunarak “Avrupa’daki bazı ülkelerin mültecilere karşı tavrı gelecekte utanç kaynağı olacaktır” diye tepki gösterdi. l AA
Dönüşler başladı
İç savaştan kaçarak Türkiye’ye sığınan ve bayram için 13 Haziran’da Öncüpınar Sınır Kapısı’ndan geçerek ülkelerine giden Suriyeliler Türkiye’ye dönmeye başladı. Suriyeliler, polis nezaretinde Göç İdaresi İl Müdürlüğü tarafından tampon bölgede kurulan merkezde kayıtları yapıldıktan sonra otobüslerle 100 kişilik gruplar halinde Öncüpınar Sınır Kapısı’na getiriliyor. Suriye’ye gidenlerin dönüş işlemleri 14 Temmuz Cuma saat 17.00’de tamamlanacak.
AA