Azerbaycan/Bakü/Trend Haber Ajansı Türkiye Masası
Yalova Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Doktora öğrencisi, Enerji Uzmanı Omid Shokri Kalehsar, Trend Haber Ajansı'na yaptığı açıklamada, İstanbul'da gerçekleşecek 23. Dünya Enerji Kongresi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Türkiye ziyaretini değerlendiridi.
Omid Shokri Kalehsar
23. Dünya Enerji Kongresi 9-13 Ekim tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleşecek, Kongre’nin ana teması “Yeni Ufukları Kucaklamak”, yenilikçi bir kavram ve içerik vaadetmektir. Kongre uluslararası örgütler, sanayinin önde gelen isimleri, medya kuruluşları ve akademiden çok sayıda kişiyi ve enerji sanayi birliklerinden gelen binden fazla enerji liderini, Doğu ve Batı’yı, geçmişi ve geleceği bir birbirine bağlayan bir köprü olan eşsiz ve harika bir şehir olan İstanbul’da bir araya getirecek.
23. Dünya Enerji Kongresi Bildiri Sunumu için 140 bildiri, araştırmacılar tarafından gönderilmiştir. İstanbul’un bir enerji ve finans merkezi potansiyeline sahip bir şehir olması ve kongrenin dünya çapında düzenlemesi gibi unsurlara bakılırsa daha fazla bildiri gelmesi beklenmişti. Bildiriler genel olarak 4 ana temaya ayrılmaktadır. 1-Dünya Enerji Senaryoları, 2-Dünya Enerji Kaynakları ve Teknolojileri, 3-Dünya Enerji Üçlemi, 4-Esnek Enerji Altyapılarının Finansmanı.
Türkiye gelişen bir ülke olması nedeniyle enerji ihtiyaci günden güne artmaktadır. Türkiye bu ihtiyacını sağlam ve güvenilir kaynaktan elde etmek için çalışmaktadır. Aynı zamanda bölgedeki doğal gaz ve petrol kaynakları Türkiye üzerinde tüketim pazarına özellikle Avrupa Birliği’ne ulaşmanın planını yapmaktadır. İlk olarak Azerbaycan Şah Deniz II’den gelecek olan doğal gaz TANAP projesiyle ilk öncelikle Türkiye’nin iç masrafı karşılanacak. 2. aşama da TAP projesi kapsamında Avrupa Birliği ükelerine ulaştırılacaktır. Türkiye 2015-2019 Stratejik Planına ve 2023 hedefine göre ülkeni enerji hub olmasını öngörmüştür. Hazar Denizi’ndeki kaynaklar, Doğu Akdeniz ,Kuzey Irak ve özellikle İran’ın zengin doğalgaz kaynakları Türkiye topraklarından tüketim pazarına ulaşacaktır.
Geçen aylarda meydana gelen bir kaç terör saldırısı sebebiyle Türkiye gelen turist sayısı 2015 yılına göre %40 düşüş yaşamıştır, Bu saldırıların Türkiye ekonomisini kötü etkilediği su tartışmasız bir gerçektir. Ülkede artan terör Türkiye’nin güvenlik durumunu küresel medya da kötü gösterilmesinde etkili olmuştur. Olayların abartılması yatırımcıları başka ülkelerde yatırım yapmaya yönlendirmiştir. 23. Dünya Enerji Kongresi’nin İstanbul’da gerçekleşmesi ve 40’a yakın ülkenin enerji bakanlarının katılacak olması Türkiye’de güvenlik sorununun abartılmasının önüne geçilmesi için olumlu bir adım olarak nitelendirilebilinir. Ayrıca Türkiye’nin her alanda özellikle de hızla gelişen enerji sektöründe yatırıma uygun olduğunu dünyanın heryerinden gelecek olan temsilcilere göstermek için önemli bir fırsattır.
Yabancı yatırım ülkede hem istihdam imkanları sağlar hem de ekonomi büyümeninde etkin bir rol alabilecektir. Türkiye yüzde 98 doğalgaz ve petrol ihtiyacını dış kaynaklardan karşılamaktadır. Rusya, Türkiye enerji sektöründe önemli rol oynamaktadır. Bu alanda Türkiye’nin günden güne Rusya’ya olan bağımlılığı artmaktadır. Türkiye kullandığı doğalgaz miktarının yüzde 50’sini Rusya’dan ithal etmektedir. Türkiye’nin, ilk nükleer santralinin Rus firmalar tarafından Akkuyu da yapılması kararlaştırılmıştır. Bu santral için 22 milyar dolarlık bir harcamanın yapılacağı hesaplanmıştır.
Kongre düzenleneceği tarihlerde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de, 10 Ekim'de Türkiye’ye ziyaret yapacaktır. Putin Aralık 2014 Ankara’ya olan seferinde Güney Akım’ı projesini iptal ederek, yerine Türkiye üzerinden geçecek yeni bir boru hattı inşa etmeyi istediklerini açıklamıştı. Gazprom, Türkiye üzerinden yaklaşık 10 milyar dolar tasarruf sağlayacak. Ayrıca yeni hat ile Türkiye pazarına ilave doğalgaz satma fırsatı yakalamış olacak. Türk Akımı projesi kapsamında yılda 63 milyar metreküp doğalgaz Türkiye’ye ve AB’ye taşınacak. Türkiye'nin bu projeden yılda yaklaşık 14 milyar metreküp doğalgaz alması ve geriye kalan 49 milyar metreküp gazın Avrupa'ya ihraç edilmesi düşünülüyor.
Rus uçağı krizinde proje durdu ama ikili ilişkilerin normalleşmesi sürecinde tekrar gündeme geldi. Putin ziyaretinde proje de yeni gelişmelere beklenebilir. Rusya AB’ye doğalgaz ihrac etmek için Kuzey Akım II ve Türk Akımı projelerin aynı zaman da yürütmek istemektedir. AB Kuzey Akım II projesine sıcak bakmadığını bir kaç defa vurgulamıştır. Rusya’nın her iki projesi aynı zaman yürütmesi zor. Türk Aakımı için 19 milyar dolar yatırım gerekiyor ve Rusya uygulanan yaptırımlardan sonra ülke ekonomisi iyi durumda olmadığını dikkate alırsak bu iki projeden birisi yeterince finans kaynağı sağlandığı durum da gerçekleşebilir.