83 yıl önce bugün henüz 15 yaşında olan genç Türkiye Cumhuriyeti, kurucusu büyük önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ü kaybetti. Ülkede hayat durdu, bir ulus kahramanını gözyaşlarıyla uğurladı.
Tarih 10 Kasım 1938, yer Dolmabahçe Sarayı...
Resmi bülten hazırlandı, Mustafa Kemal Atatürk'ün saat 9'u 5 geçe hayatını kaybettiği dünyaya duyuruldu.
Türk milleti kurtarıcısına ağladı
Tüm yurtta hayat durdu, etkinlikler iptal edildi.
Önce Dolmabahçe Sarayı'ndaki bayrak yarıya indirildi, Ankara Radyosu spikeri ağlayarak haberi verdi. Büyük Önder'in hasta olduğunu bilseler de hayatını kaybettiğine kimse inanmak istemedi.
Bir millet, liderinin arkasından ağlıyordu. Dolmabahçe Sarayı Merasim Salonundaki katafalk, ziyaret için hazırlandı. Ulu Önder'in naaşının üzeri Türk bayrağıyla örtüldü, güllerle donatıldı.
İzdiham yaşandı
16 Kasım sabahı ziyaretler başladı.
İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Budak, o günü şöyle anlattı:
"Bu ziyarete açılmakla beraber halk büyük bir ilgi gösterdi. Gece yarılarına kadar katafalka konulan Atatürk'ün naaşı ziyarete edildi. İzdiham yaşandı. Halkın büyük bir teveccühü ile karşılandı."
İlk tören İstanbul'da düzenlendi
Ata'nın naaşı, 19 Kasım sabahı salonun ortasındaki büyük avizenin altına, iki masanın üstüne konuldu.
Profesör Dr. Şerafettin Yaltkaya cenaze namazını kıldırdı. Ardından kortej yola çıktı. Gözleri yaşlı yüz binler Ata'yı uğurladı.
Gemiler Büyük Önder'i 21 pare top atışıyla selamladı.
Atatürk'ü çok sevdiği ve seyahat etmek istediği Yavuz zırhlısı taşıdı.
Ata'nın naaşı akşam İzmit İskelesi'ne ulaştı. Bu kez Ankara'ya trenle yolculuk başladı.
Gece olmasına rağmen her istasyonda binlerce kişi Atatürk'ü selamladı. Tren, 20 Kasım sabahı Ankara’ya ulaştı.
Cenaze töreni 21 Kasım'da düzenlendi
Atatürk'ün naaşı önce Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne götürüldü. Halk, tıpkı İstanbul’daki gibi gözyaşları içinde katafalkın önünden saygı geçişi yaptı.
Tarih 21 Kasım'ı gösterdiğinde ise Atatürk'ün cenaze töreni gerçekleştirildi.
Tören radyodan naklen yayınlandı, cenaze törenine sadece Ankara değil tüm ülke katıldı.
Atatürk'ün naaşı törenle 15 yıl boyunca kalacağı Etnografya Müzesine götürüldü.