Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Yerli Düşünce Derneği Onursal Başkanı Yalçın Topçu, “İsmail Bey Gaspıralı, sadece Türk dünyası için değil, İslam âlemi ve mazlum milletlere de fikirleriyle millî diriliş ruhu veren, büyük bir dava insanıdır.” dedi.
Rusya'daki Türk ve Müslümanlar için diriliş harekâtını başlatan öncülerden, Türk-İslam dünyasının diriliş ve fikir mimarlarından Kırım Tatar Türk’ü, düşünce adamı İsmail Bey Gaspıralı, vefatının 107. yılında Yerli Düşünce Derneği Genel Merkezi’nde dualarla anıldı. Burada bir konuşma yapan Yalçın Topçu, Gaspıralı’nın, Türk topluluklarının gelişmesi için yol çizdiğini ve fikirleriyle Türk dünyasını etkilediğini hatırlatarak, “O, sadece Türk dünyası için değil, İslam âlemi ve mazlum milletlere de fikirleriyle millî diriliş ruhu veren, büyük bir dava insanıdır. 1851 yılında Bahçesaray-Avcıköy’de dünyaya gelen İsmail Bey Gaspıralı, aynı zamanda yazar, düşünür, siyasetçi, eğitimci ve yayıncıdır. 1874 yılında çok arzu ettiği Osmanlı Zabıtı olmak için geldiği İstanbul’da bir yıl kalmasına rağmen bunu gerçekleştirememiş ve Kırım’a geri dönerek 1878’de Belediye Başkanı olmuş ve burada 1884 yılına kadar altı yıl Bahçesaray Belediye Başkanlığı yapmıştır.” açıklamasında bulundu.
“Gaspıralı, büyük bir dava insanıdır”
Gaspıralı’nın, Türk ve Müslüman toplumlarında eğitim reformu gerçekleştirilmesi için büyük çaba sarf ettiğini kaydeden Topçu, “Rusya’nın yönetimi altında yaşayan Türk ve Müslümanlar başta olmak üzere, medeniyet coğrafyamızı ve bütün mazlum milletleri ayağa kaldırmanın eğitimle mümkün olacağını düşünerek, çağa uygun eğitim ve öğretim sisteminin hayata geçirilmesi için büyük gayret ve çalışmalar yapmıştır. Modern eğitimin şartlarına göre kurulan Usûl-ü Cedîd sistemi ve okulları, ‘Ceditciler’ olarak bilinen birçok kıymetli millî reformcularımızın da yetişmesine vesile olmuştur. Mefkûre, mücadele ve eylem adamı olan İsmail Bey Gaspıralı, ömrünü, milletimize millî şuur kazandıracak fikirlerin hayata geçmesi için vakf etmiş fikir mimarlarımızdandır.
31 yıl boyunca çıkardığı Tercüman gazetesi ile o günkü şartlarda hiçbir engele uğramadan medeniyet coğrafyamızda hemen her beldeye ulaşmış olması, onun her şartta meşruiyet içinde kalan büyük bir stratejist olduğunu gösterir. ‘Dilde, İşte, Fikirde Birlik’ sözleriyle Türk-İslam dünyasının birliğini hedefleyen okulun başöğretmenlerinden İsmail Bey Gaspıralı, 24 Eylül 1914’de Bahçesaray’da rahmeti rahmana kavuşmuştur. ‘Dilde, İşte, Fikirde Birlik’ ülküsü ile bütün Türk ve İslam dünyası için dirilişin formülünü vererek Türk ve İslam toplumlarında ve dahi mazlum milletlere, çağı yakalamanın şartlarını ve önceliklerini göstermiş olan İsmail Bey Gaspıralı’yı vefatının 107. yıl dönümünde rahmet, minnet, saygı ve şükranla anıyoruz. Ruhu şad, mekânı cennet olsun.” ifadelerine yer verdi.