Azerbaycan/Bakü/Trend Haber Ajansı Türkiye Masası
Türkiye Ekonomi Bakanı Mustafa Elitaş Trend Haber Ajansı'na Azerbaycan-Türkiye ve İran-Türkiye arasında ekonomik ilişkilerin güncel durumunu ve önündeki hedefleri değerlendirdi.
Türkiye ve Azerbaycan arasındaki ticaret hacmi 2002-2014 yılları arasında 8 kattan fazla artarak 2014 yılında 5.1 milyar dolar seviyesine ulaşmıştığını ifade eden Bakan, ticaret hacminin 2015 yılında hem ihracat hem de ithalat bakımından küresel ekonomik ve siyasi krizlerden etkilenerek bir önceki yıla göre gerilediğini bildirdi.
Bakan, 2015 yılında, Türkiye'nin Azerbaycan'a ihracatı 1.9 milyar dolar, Azerbaycan'dan ithalatı ise 1.6 milyar dolar düzeyinde gerçekleştiğini açıkladı.
Türkiye'nin Azerbaycan'a ihracatının başlıca ürünlerinin demir-çelik, çeşitli mamül eşyalar, elektrikli makineler, makine ve cihazlar, mobilya ve plastik maddeler olduğunu ifade eden Bakan Elitaş, Azerbaycan'dan ithalatın ise yüzde 85'inin doğalgaz ithalatı olduğunu vurgulayarak, "Doğalgaz dışında, demir dışı metaller, plastikler ve kimyasal ürünler ithalat kalemlerimiz arasında yer almaktadır." dedi.
Bakan Elitaş: "Mevcut rakamlar iki ülkenin potansiyelini yansıtmamaktadır. Hedef olarak belirlenen "15 milyar dolarlık" ticaret hacmine ulaşmak için daha fazla çalışmamız gerekmektedir. Azerbaycan'ın bölgesindeki müstesna konumu ve mükemmel düzeydeki Türkiye-Azerbaycan ilişkileri ülkelerimiz arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin daha da derinleştirilmesi için gerekli zemini sunmaktadır." şeklinde konuştu.
TÜRKİYE VE AZERBAYCAN ARASINDA İKİLİ TİCARET VERİLERİ
(1.000 Dolar)
|
Yıl |
İhracat |
İhracat Değ. % |
İthalat |
İthalat Değ. % |
Hacim |
Denge |
|
2010 |
1.550.479 |
10,8 |
865.131 |
14,9 |
2.415.610 |
685.347 |
|
2011 |
2.063.996 |
33,1 |
1.388.689 |
60,5 |
3.452.685 |
675.307 |
|
2012 |
2.584.671 |
25,2 |
1.638.205 |
18,0 |
4.222.876 |
946.466 |
|
2013 |
2.960.371 |
14,5 |
1.726.573 |
5,4 |
4.686.944 |
1.233.798 |
|
2014 |
2.874.608 |
-2,9 |
2.229.591 |
29,1 |
5.104.199 |
645.017 |
|
2015 |
1.898.919 |
-33,9 |
1.626.621 |
-27,0 |
3.525.541 |
272.298 |
Birçok ülke firmasının girmeye cesaret edemediği sektörlere Türk firmaları girmektedir
Bakan Elitaş şu ifadelere yer verdi: "Türk firmaları kardeş Azerbaycan ekonomisinin sağlam ve üretken bir zemine oturtulmasında önemli bir misyona sahip olup, birçok ülke firmasının girmeye cesaret edemediği sektörlere Türk firmaları girmekte, bilgi ve tecrübeleriyle öncülük etmektedir.
Bakü Ticaret Müşavirliğimizden elde edilen veriler ışığında, 2014 yılı sonu itibarıyla ülkemizin Azerbaycan'daki yurt dışı yatırım stoğu 7,5 milyar ABD Doları değerindedir. Yatırımcı 45 firmamız tarafından 584'ü Türkiye, 6.197'si yerel kaynaklı olmak üzere toplam 6.781 kişiye istihdam sağlanmaktadır. Yatırımlarımızda öne çıkan sektörler ise madencilik gıda, içecek ve tütün ürünleri imalatı'dır.
Azerbaycan'ın ülkemizdeki yatırımları ise 4,2 milyar dolara ulaşmıştır. Bu rakamlar bize iki ülkenin ilişki seviyesinin stratejik bir boyut kazandığını göstermektedir. Karşılıklı yatırımları daha da arttırmak için işbirliğimizi güçlendirmeye devam edeceğiz."
Hazar Denizi geçişleri bundan böyle de yoğun bir şekilde kullanılacaktır
Azerbaycan üzerinden Türkiye'nin Trans-Hazar güzergahını kullanarak Orta Asya ülkelerine ürün taşımacılığına değinen Bakan Elitaş, "Türkiye'nin kültür coğrafyasında yer alan, önemli bir ekonomik potansiyele sahip bulunan Orta Asya pazarlarına Türk ihraç ürünlerinin ulaşımında, kardeş ülke Azerbaycan ve Hazar Denizi üzerinden doğrudan Orta Asya'ya ulaşım sağlayacak koridorun aktif bir biçimde kullanılması büyük önem taşımaktadır. Bu amaçla, Hazar Denizi geçişlerini geliştirmek için ilgili kurumlarımız ve özel sektörün katılımıyla çeşitli vesilelerle Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan ile görüşmeler gerçekleştirilmiş, güzergah üzerinde gümrük işlemlerinin kolaylaştırılması ve hızlandırılması, gemi ve güzergahta ödenen ücretlerde indirime gidilmesi ve Türk araçları için karayolu geçiş kotalarının arttırılması sağlanmıştır. Uluslararası Nakliyeciler Derneğinin rakamlarına göre söz konusu güzergahın kullanılmasına yönelik çalışmalara başlanıldığı sırada 2.900-3.300 Dolar arasında olan gemi ücretleri (gidiş-dönüş) gelinen noktada 1.700 Dolar seviyelerine düşmüştür. Rusya ile yaşanan son gelişmelerin ardından her zamankinden daha stratejik bir konuma gelen Hazar Denizi geçişleri, Orta Asya ülkelerine gerçekleştirilen taşımalarda bundan böyle de yoğun bir şekilde kullanılacaktır." diye bildirdi.
Döviz kuru baskısından kurtulmak için milli paralar ile ticaret yapmamız lazım
İran ve Türkiye arasında ticari-ekonomik ilişkileri de değerlendiren Elitaş "Ülkemiz ve İran arasında milli paralarla yapılacak ticaret her iki ülkenin de yararınadır. Özellikle döviz kuru baskısından kurtulmak için milli paralar ile ticaret yapmamız lazım. Ancak, İran ile iş yapan firmalarımız Türk Lirasını zaten tercih etmekte. 7-9 Nisan 2016 tarihlerinde ülkemizde yapılan Türkiye-İran 25. Dönem Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı kapsamında milli paralarla ticaretin geliştirilmesi yönünde mutabık kalınmıştır. Ben de İranlı mevkidaşım ile görüşmelerimde milli paralar ile ticaretin önemini vurguluyorum. İran'ın da bu konuda istekli olduğunu görüyorum." dedi.
İran ile yeni dönemde ekonomik ve ticari ilişkilerimizi geliştirmek adına çalışmaktayız
İran'a yaptımların kaldırılmasının ardından iki ülke arasında ekonomik ilişkilerin geleceğine dair iyimser olduğunu kaydeden Bakan Elitaş şu ifadelere yer verdi:"Bildiğiniz üzere, 16 Ocak 2016 tarihinden itibaren İran'a yönelik uluslararası ekonomik ve ticari kısıtlamalar kaldırılmıştır. Biz de tarihi ve kültürel bağımızın olduğu İran ile bu yeni dönemde ekonomik ve ticari ilişkilerimizi geliştirmek adına çalışmaktayız. İki ülke Cumhurbaşkanları, ülkemiz ve İran arasındaki ticaret hacmi hedefi olarak 30 milyar doları işaret etmişlerdir. Bu hedef doğrultusunda en önemli araçlardan biri olarak gördüğümüz Tercihli Ticaret Anlaşmasının (TTA) en verimli şekilde kullanılması için azami gayreti gösteriyoruz. Ayrıca, TTA taviz listelerine yeni ürünler eklenmesi için iki ülke teknik heyetleri bir araya gelmektedir.
Sayın Başbakanımızın 4-5 Mart 2016 tarihli İran ziyaretinde karara varıldığı üzere, 7-9 Nisan 2016 tarihlerinde Türkiye-İran Karma Ekonomik Komisyon (KEK) Toplantısını başarıyla gerçekleştirdik. Söz konusu KEK Toplantısı kapsamında ticaret, enerji, ulaştırma, sanayi, yatırım, bankacılık, gümrükler, sağlık ve eğitim başta olmak üzere birçok konuda iki ülke arasında işbirliğinin geliştirilmesine dair hususlar ele alınmıştır.
Ayrıca, söz konusu KEK toplantısı kapsamında, 9 Nisan'da Türkiye-İran Bankacılık İşbirliği Zaptı adı altında iki ülkenin bankacılık sektörünün de işbirliğine gitmesi yönünde çok önemli kararları kapsayan bir zabıt imzalandı. Tüm bu çalışmalarımız, 30 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefi doğrultusundaki kararlılığımızı gösteren en somut kanıtlardır."
Muhabir: Orkhan Guluzade