Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli Trend Haber Ajansı Türkiye ve Ortadoğu Masası Yönetmeni Rufiz Hafızoğlu'na Türkiye ve Azerbaycan ekonomi ve ticaret ilişkileri konusunda özel açıklamalarda bulundu.
Türk yatırımcısı ekonomik fırsatları değerlendirme konusunda son derece başarılı
Biliyorsunuz Azerbaycan’da önemli miktarda Türk sermayesi bulunmaktadır. Ülkemiz firmalarınca son 14 yılda Azerbaycan’a yapılan doğrudan yatırım tutarı resmi rakamlara göre 6,2 milyar Dolar’dır. Bazı kaynaklara göre gerçek tutarın 11 milyar Dolar’a ulaştığı tahmin edilmektedir.
Türk yatırımcısı ekonomik fırsatları değerlendirme konusunda son derece başarılıdır. Bu nedenle Azerbaycan’da gerçekleştirilecek özelleştirme faaliyetlerine ilişkin bilgilendirmenin zamanlıca yapılması durumunda bu konuda da ciddi sonuçlar alınabileceğine inanıyorum.
Bu çerçevede, Azerbaycan'da yapılacak büyük özelleştirmelerde Türk yatırımcılarının bulunması Türkiye ve Azerbaycan arasındaki derin ve sağlam temelleri olan ilişkilerle birlikte değerlendirildiğinde son derece önemli ve her iki ülke açısında da stratejiktir.
Türkiye ve Azerbaycan arasında Tercihli Ticaret Anlaşması
Gerek ekonomik, gerek siyasi gerek kültürel, Türkiye-Azerbaycan ilişkileri kardeşlik bağına yakışır şekilde en ileri düzeyde devam etmektedir.
Geçtiğimiz yıl Azerbaycan ile ikili ticaret hacmimiz yaklaşık 1,6 milyar Dolar olmuştur. 2014 yılında bu hacim 5,1 milyar Dolar seviyesindeydi. 2 buçuk yıl önceyle kıyasladığımızda bir düşüş göze çarpmaktadır. Evet bir düşüş vardır ancak potansiyelimiz de gözler önündedir. Önümüzdeki dönemlerde baz etkisiyle de bu potansiyeli aşacağımıza inanıyorum. Hedefimiz 2023 yılında bu rakamı 15 milyar Dolar seviyesine yükseltmektir.
Nitekim bu yılın ilk 5 ayında Azerbaycan ile dış ticaret hacmimiz bir önceki yılın aynı döneminde göre %11,4 artmıştır. Bu artış, asıl potansiyelimize tekrar ulaşma noktasında önemli bir veridir.
Azerbaycan Türk müteahhitlik firmalarının da etkin bir şekilde faaliyet gösterdiği ülkelerden biridir. Bugüne kadar Azerbaycan’da toplam 11,6 milyar dolar tutarında proje Türk müteahhitlerince gerçekleştirilmiştir.
Ticari ve ekonomik ilişkilerimizin yasal alt yapısını oluşturan Ticari ve Ekonomi İşbirliği Anlaşması ile Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi ve Yatırımların Karşılıklı Korunması Anlaşmaları hâlihazırda imzalanmış durumdadır.
Mevcut ticari ve ekonomik ilişkilerimizin daha da ileri bir seviyeye taşımak arzusundayız. Bu nedenle ülkemiz ile Azerbaycan arasında bir Tercihli Ticaret Anlaşması imzalanmasına yönelik çalışmalara başladık. TTA metninin 2017 yılı içerisinde imzaya hazır hale getirilmesi için iki ülke olarak çalışmalara hızlı bir şekilde devam ediyoruz.
Ayrıca, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile de ticareti artırmaya yönelik ayrıcalıklı bir plan üzerinde çalışıyoruz. Bu minvalde Haziran ayında Ekonomi Bakanlığımızdan bir heyet Bakü’yü ziyaret etmiştir.
Tarihi kardeşlik bağlarımız, ortak ve stratejik amaçlar doğrultusunda önemli ve yıkılması son derece güç bir taşıyıcıdır. Dost ve kardeş ülke Azerbaycan ile küresel alanda her türlü ortaklık ve işbirliği de ülkelerimizin ve vatandaşlarımızın menfaatleri açısından göz ardı edilemeyecek bir durumdur.
Türk firmalarınca Azerbaycan’daki en önemli yatırım alanları
Azerbaycan ve Türkiye hükümetleri olarak bizler karşılıklı yatırım ve işbirliği, güçbirliği potansiyelimizin farkındayız. Azerbaycan'da Türkiye sermayeli 3 bin civarında şirket bulunmaktadır. Ülkemizde de Azerbaycan sermayeli 2 bin civarında şirket faaliyet göstermektedir.
Bu sayıların daha da artması her iki dost ve kardeş ülke açısından son derece önemli bir fırsattır. Her iki ülke de bu fırsatları değerlendirme noktasında kadim bir dostane geçmişe sahiptir.
Daha önce de ifade ettiğim gibi Türk firmalarınca son 14 yılda Azerbaycan’a yapılan doğrudan yatırım tutarı resmi rakamlara göre 6,2 milyar Dolar’dır. Bazı kaynaklara göre gerçek tutarın 11 milyar Dolar’a ulaşmıştır.
Türk yatırımcılar Azerbaycan’a oldukça geniş bir sektörel pencereden bakmaktadır. Özellikle bilgi ve iletişim, finans ve sigorta faaliyetleri, gıda, meşrubat ve tütün ürünleri sanayi ve inşaat Türk firmalarınca Azerbaycan’daki en önemli yatırım alanlarıdır.
Dünya petrol fiyatlarının hızla düşmeye başlaması ve 2015 yılında Azerbaycan'da yaşanan devalüasyon, Azerbaycan hükümetini petrol dışı sektörleri canlandırma ve yatırım yapma yönünde çalışmaya mecbur bırakmıştır. Bu kapsamda, Azerbaycan'ın kısa ve orta vadeli kalkınma planlarında petrol dışı sektörlerin geliştirilmesi en önemli gündem maddesi olmaktadır.
Azerbaycan’ın çok değerli Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev de petrol dışı sektörlerin kısa ve orta vadede canlandırılmasının ne denli bir öneme sahip olduğunun sürekli altını çizmektedir.
Türk yatırımcılarının da bu çerçevede dost ve kardeş ülke Azerbaycan’da önlerine çıkacak fırsatları değerlendirmeleri kaçınılmazdır.
2015 yılı sonrası yaşanan gelişmeler, Azerbaycan'ı tarım, hayvancılık, kimya sanayi, tekstil ve turizm alanlarında yatırım imkânlarını geliştirerek, yabancı yatırımcılar için uygun ortam hazırlama yönünde çok hızlı kararlar almaya yöneltmiştir.
Buradan hareketle Türk yatırımcılar için bu alanlar oldukça caziptir. Yatırımcılarımızın bu sektörlerdeki tecrübelerini Azerbaycan'la paylaşabilmeleri her iki ülke için önemli bir fırsattır.
Bununla birlikte Türkiye olarak, Güney Kafkasya’da ortak bir refah alanı oluşturulması hedefimiz doğrultusunda bölgesel işbirliğinin ve kalkınma projelerinin geliştirilmesine önem vermekteyiz.
Bu çerçevede, Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı (BTC) ve Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Boru Hattı (BTE) hayata geçirilmiş, ayrıca Trans-Anadolu Doğalgaz Boru Hattı’nın (TANAP) yapımına başlanmıştır.
Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Hattı’nın (BTK) ise 2017 yılında tamamlanması planlanmaktadır. Böylece, ülkemiz üzerinden Pekin ile Londra arasında kesintisiz demiryolu ulaşımı mümkün olacaktır.
Türk firmaları Azerbaycan’ın kalkınması sürecinde, Azerbaycan’ın ihtiyaç duyacağı her alanda yüksek tecrübe birikimlerini aktarmaya yönelik yatırımlarını sürdüreceklerdir. Bu minvalde özellikle madencilik, finans, ticaret, ulaştırma ve depolama, sağlık ve eğitim hizmetleri gibi alanların büyük potansiyel taşıdığına inanıyoruz.