Trend Haber Ajansı Türkiye ve Ortadoğu Masası Yönetmeni Rufiz Hafızoğlu
Bölgesel işbirliklerin artık yeni yüzü üçlü işbirliği mekanizmaları. Bu yüzden Türkiye artık uzun zamandır üçlü işbirliği mekanizmalar yürütüyor.
Hiç kuşkusuz , bu mekanızmaların artırılmasını istenilmektedir.
Üçlü işbirliği mekanizmaları ülkeler arasında diyalogları artırımakla yanaşı, bireysel potansiyelleri birleştirerek daha çok yarar kazanılmasını sağlamaktadır.
Türkiye’nin üçlü mekanizmalarda en büyük ortaklarından birisi de Azerbaycan.
Türkiye’nin Azerbaycan ile yürüttüğü formatlar, Azerbaycan’ın sadece güvenilir ve kardeş ülke olmasından kaynaklanmıyor.
Azerbaycan aynı zamanda bölgenin en önemli ülkesi olarak, kendini enerji, ekonomi, ulaşım gibi birçok alanda kanıtlamaktadır.
Bu nedenle Türkiye-Azerbaycan-İran, Türkiye-Azerbaycan-Gürcistan, Türkiye-Azerbaycan-Türkmenistan arasında yürütülen üçlü işbirliği mekanizmaları önemli ekonomik ve siyasi boyutlar içermektedir.
Diğer ülkelerin yürüttüğü işbirliği mekanizmalarından farklı olarak Türkiye’nin Azerbaycan ile yürüttüğü mekanizmalardan elde tutulur sonuçlar alınıyor ve bu işbirliğinden sadece Ankara ve Bakü değil aslında bölge ülkeleri de kazanıyor.
Azerbaycan ile yürütülen bölgesel işbirlikleri ele alındığı zaman, Azerbaycan’ın bir diğer komuşu ülkesi olan Rusya’nın da bu modele (üçlü işbirliği mekanizması) dahil edilmesi gerekiyordu ki, bu da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dikkatinden kaçmadı.
Şöyle ki, Cumhurbaşkanı Erdoğan Rusya temasları kapsamında, Rus mevkidaşı Putin ile yaptığı ortak basın açıklamasında, Türkiye-Azerbaycan-Rusya üçlü mekanizmasının önemine vurgu yaptı. Her üç ülkenin bir biri ile sık ikili ilişbirliğinin üçlü mekanizmaya da yansıması bölgede en önemli mekanizmalarından birini ortaya çıkaracak.
Türkiye-Azerbaycan-Rusya üçlü mekanizması Dağlık Karabağ sorununun çözümüne de önemli katkı sağlayacak. Zira, Azerbaycanın toprak bütünlüğü çerçevesinde Dağlık Karabağ sorununun çözümü ile Güney Kafkasya’da kalıcı barışın ve istikrarın sağlanması mümkün olacaktır.
Türkiye-Azerbaycan-Rusya arasında üçlü İşbirliği mekanizmasının kurulmasının basında geniş yankı bulmasının başlıca nedeni, kardeşliğin ötesinde olan bağlara sahip olan Türkiye ve Azerbaycan işbirliğine, her iki taraf ile stratejik boyutta ilişkilere sahib Rusya’nın da dahil olması ile, beklenen ekonomik, lojistik ve siyasi işbirliği olanaklarıdır.
Bugün Türkiye ve Azerbaycan bölgenin en önemli ülkeleri olarak sahip olduğu kültürel ve tarihi bağları ortak propjelere de yansıtmaktadırlar.
Bu işbirliğinin enerji ayağını oluşturan TANAP, Bakü-Tiflis-Ceynan, Bakü-Tiflis-Erzurm, gibi boru hatları ve iki ülkenin karşılıklı olarak enerji projelerine yatırımlarının yanısıra Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattı şeklinde ulaşım projeleri bulunuyor.
Bir çok ülkelerinin gerçekleşeceğine inanmadığı projeleri gerçekleşmesinin başlıca nedeni Türkiye ve Azerbaycan’ın iç ve dış politiklasında dayanıklılık. Bu nedenle karşılıklı işbirliklerinde dayanıklılık gösteren Türkiye-Azerbaycan işbirliği bölgesel üçlü mekanizmaların da temelini oluşturmaktadır.
Ve bu, Ankara ve Bakü’nün bölgede sahip olduğu stratejik önemini ortaya çıkarıyor.