Trend Haber Ajansı Türkiye Masası
Uluslararası Araştırma Merkezi "Strategic Outlook" Başkanı Yusuf Çinar Trend Haber Ajansı'na Su-24 uçağının düşlürülmesi sonuçlarını değerlendirdi.
Yusuf Çinar
Olay Türkiye Rusya ilişklilerini bundan sonra nasıl etkileyecek? Türkiye ilişkileri daha da gerginleşecektir. Bu bağlamda Rusya Türkiye'ye karşı bazı kısıtlamalar yapabilir. Bu bağlamda Türkiye'den gönderilen Meyve ve Sebzeler geri döndürülebilir. Rus Turistlerin Türkiye'ye gitmeleri Rus hükümeti tarafından engellenebilir. Türkiye'nin Rusya'ya enerji bağımlılığı çok yüksek Rusya doğrudan kesintiye gitmese de ara dönemlerde çeşitli sebeplerle kesinti yapabilirler. Rusya çok daha ağır bir adım atabilir, Büyükelçisi'ni geri çağırabilir. Bu Türkiye'ye psikolojik bir baskı yaratabilir daha da yalnızlaştığı hissi vermeye yönelik olabilir.
2002-2012 yılları arasında Türkiye ABD ve NATO'dan daha da bağımsız bir politika izlemiştir. Suriye Krizi ile beraber Türkiye tekrar NATO ve ABD eksenli politika izlemeye başladu. Buna Rusya'nın Suriye'de aktif bir politika izlemesinin sebep olduğu söylenebilir. Sınırında Rusya'yı gören Türkiye NATO üyesi olması sebebiyle daha çok ABD eksenli düşünmeye tekrar başlamıştır.
Rusya PYD ile ilişkileirni geliştirebilir
Olayın daha büyük fesadlara neden ola bilmesi söz konusumu ? Uçağın düşürülmesi bir bakıma Türkiye-Rusya ilişkilerinin eskisi gibi olmayacağını bize göstermektedir. Rusya ABD'nin Irak'tan çekilmesinden sonra bölgedeki güç boşluğundan iyi faydalanmış ve Suriye'de etkinliğini arttırmıştır. Rusya şu ana kadar Suriye'nin toprak bütünlüğünden yana bir tavır almıştır. İlerleyen süreçte Türkiye'yi daha da sıkıştırmak için PYD ile Rusya iyi ilişkiler geliştirebilir.
Türkiye Arfin ve Kobani'nin arasında kalan bölgenin PYD kontrolünde olmasını istemez. Çünkü Arfin ve Kobani PYD kontrolünde olursa Türkiye'nin sınırında kendi kontrolünde olmayan bir Kürt Devleti realitesi ortaya çıkabilir. Bu Türkiye için en kötü senaryodur. Rus uçağının düşürülmesi Türkiye basınında ve özellikle Batı basınında Rusların prestijini kıracak şekilde lanse edildi bunun yanı sıra Rus medyası da Türkiye'yi çok zorda bırakacak haberlere imza attılar.
Putin ve Erdoğan konuşmadığı sürece kriz devam edecek
Bu tür hareketlerin liderlerin bir araya gelerek konuşmalarının önüne geçer ve kriz sürecinin devam etmesine sebep olur. Bu bize şunu göstermektedir. Putin ve Erdoğan konuşmadığı sürece diyalog yolları açılmadığı sürece bu kriz durumu devam edecektir.
Türkiye'ye baskı, Rusya'nın yapacağı eylemler ile söz konusu olabilir. Rus uçakları sınır ihlallerine devam edebilir. Hazar Denizi üzerinden Suriye-Türkiye sınırlarına yakın yerler Rusya tarafından ağır bir bombardımana tutulabilir. Fakat şunu da unutmamak gerek Rusya şimden sonra atacağı her adımı NATO'yu dikkate alarak atmalıdır. Rusya için Ukrayna ve Gürcistan eski Sovyet mirasındandır .
Türkiye ise 1952'den beri NATO üyesidir. Türkiye'ye yönelik Rusya'nın her hangi bir şiddet eylemi Rusya'nın NATO ile yüz yğze gelmesine sebep olabilir. Rusya-Türkiye arasında yaşanan gerginliği sona erdirecek imkan söz konusu mu? Bence Türkiye-Rusya arasında yüksek diplomatlardan oluşan bir kriz masası oluşturulmalıdır. Sınır ihlalleri ve diğer sorunlarda taraflar doğrudan diyaloğa geçebilmelidir. Eğer böyle bir kriz masası oluşturulmazsa Türkiye ve Rusya daha bir çok kez karşı karşıya gelebilir.
